تفسیر روایی سوره طه فضیلت سوره 1 (طه/ مقدمه) الرّسول (صلی الله علیه و آله) - إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی قَرَأَ طه وَ یس قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ آدَمَ (علیه السلام) بِأَلْفَیْ عَامٍ فَلَمَّا سَمِعَتِ الْمَلَائِکَهًُْ الْقُرْآنَ قَالُوا طُوبَی لِأُمَّهًٍْ یَنْزِلُ هَذَا عَلَیْهَا وَ طُوبَی لِأَجْوَافٍ تَحْمِلُ هَذَا وَ طُوبَی لِأَلْسُنٍ تَکَلَّمُ بِهَذَا. پیامبر (خدای متعال سوره‌ی طه و یس را دوهزارسال قبل از آفرینش آدم (قرائت کرد. و زمانی‌که ملائکه قرآن را شنیدند گفتند: «خوشا به حال امتّی که این [قرآن] بر آن‌ها نازل می‌شود و خوشا به حال قلوبی که دربردارنده‌ی این [قرآن] هستند و خوشا به حال زبان‌هایی که به این [قرآن] گشوده می‌شوند». تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج9، ص164

بسم الله الرحمن الرحیم

تفسیر روایی سوره فرقان

ثواب قرائت 1 (فرقان/ مقدمه) الکاظم (لَا تَدَعْ قِرَاءَهًَْ سُورَهًْ تَبارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلی عَبْدِهِ فَإِنَّ مَنْ قَرَأَهَا فِی کُلِّ لَیْلَهًٍْ لَمْ یُعَذِّبْهُ اللَّهُ أَبَداً وَ لَمْ یُحَاسِبْهُ وَ کَانَ مَنْزِلُهُ فِی الْفِرْدَوْسِ الْأَعْلَی. امام کاظم ( قرائت سوره‌ی فرقان را وامگذار، چراکه کسی اگر آن را در هر شب بخواند، خداوند هرگز او را عذاب نمی¬کند و از او حساب و کتاب به عمل نمی‌آورد و جایگاهش در فردوس اعلی می‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج10، ص352/بحارالأنوار، ج89، ص286/ نورالثقلین/ البرهان

بسم الرحمن الرحیم

تفسیر روایی سوره شعراء

فضیلت 1 (شعراء/ مقدمه) الرّسول (وَ اُعطِیَت طه و الطَّوَاسِینَ مِن اَلوَاحِ مُوسَی (. پیامبر ( سوره‌ی طه و طواسین (سوره‌های شعراء، نمل و قصص که با طس شروع می‌شوند) از الواح موسی (هستند. تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج10، ص512/نورالثقلین httpalvahy.com

تفسیر روایی سوره نمل فضیلت 1 (نمل/ مقدمه) الرّسول (صلی الله علیه و آله) - وَ أُعْطِیتُ طه وَ الطَّوَاسِینَ مِنْ أَلْوَاحِ مُوسَی (علیه السلام). پیامبر (صلی الله علیه و آله) - سوره‌ی طه و طواسین از الواح موسی (علیه السلام) [که از آسمان بر او نازل شده و به تورات معروف است] به من داده شده است. تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج11، ص8/نورالثقلین httpalvahy.com.

تفسیر روایی سوره احزاب/5

آیه إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً [56] خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر او درود فرستید و [در برابر اوامر او] کاملاً تسلیم باشید. معنای صلوات 1 (احزاب/ 56) الصّادق (عَن ابْنِ أَبِی حَمْزَهًَْ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً فَقَالَ الصَّلَاهًُْ مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ رَحْمَهًٌْ وَ مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ تَزْکِیَهًٌْ وَ مِنَ النَّاسِ دُعَاءٌ. امام صادق ( ابوحمزه گوید: از امام صادق (تفسیر آیه: إِنَّ اللهَ وَ مَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیمًا را پرسیدم. حضرت پاسخ داد: «صلاهًْ، از سوی خداوند به‌معنای رحمت، از سوی فرشتگان به‌معنای تزکیه و تهذیب، و از سوی مردم به‌معنای دعا می‌باشد». تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج12، ص242 وسایل الشیعهًْ، ج7، ص196/ بحار الأنوار، ج91، ص55/ معانی الأخبار، ص367/ نورالثقلین/ البرهان

تفسیر روایی سوره احزاب 4 2 (احزاب/ 42) الکاظم (عَلِیُّ‌بْنُ‌جَعْفَرٍ فِی کِتَابِهِ عَنْ أَخِیهِ مُوسَی‌بْنِ‌جَعْفَرٍ (قَال سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ اذْکُرُوا اللهَ ذِکْراً کَثِیراً قَالَ قُلْتُ مَنْ ذَکَرَ اللَّهَ مِائَتَیْ مَرَّهًٍْ کَثِیرٌ هُوَ قَالَ نَعَمْ قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ النَّوْمِ بَعْدَ الْغَدَاهًِْ قَالَ لَا حَتَّی تَطْلُعَ الشَّمْسُ. امام کاظم ( علی‌بن‌جعفر در کتابش از برادرش امام کاظم (روایت می‌کند که از او پیرامون تفسیر آیه‌ی اذْکُرُوا اللهَ ذِکْرًا کَثِیرًا پرسیدم و گفتم: «کسی که دویست بار ذکر خداوند بگوید، آیا این مقدار از مصادیق ذِکْرًا کَثِیرًا (ذکر بسیار) است»؟ حضرت پاسخ داد: «آری». از خواب بعد از نماز صبح پرسیدم. فرمود: «نه، نخوابد تا وقتی که خورشید طلوع کند». تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج12، ص200 وسایل الشیعهًْ، ج6، ص498/ البرهان، فیه: «قال و سیلته عن النوم… الی آخر» محذوف 3

تفسیر روایی سوره احزاب3

2

(احزاب/ 30)

الصّادق (عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (قَالَ: تَزَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ (بِخَمْسَ عَشْرَهًَْ امْرَأَهًًْ وَ دَخَلَ بِثَلَاثَ عَشْرَهًَْ مِنْهُنَّ وَ قُبِضَ عَنْ تِسْعٍ فَأَمَّا اللَّتَانِ لَمْ یَدْخُلْ بِهِمَا فَعَمْرَهًُْ وَ السَّنَی وَ أَمَّا الثَّلَاثَ عَشْرَهًَْ اللَّاتِی دَخَلَ بِهِنَ فَأَوَّلُهُنَ خَدِیجَهًُْ بِنْتُ خُوَیْلِدٍ ثُمَّ سَوْدَهًُْ بِنْتُ زَمْعَهًَْ ثُمَّ أُمُّ سَلَمَهًَْ وَ اسْمُهَا هِنْدٌ بِنْتُ أَبِی أُمَیَّهًَْ ثُمَّ أُمُّ عَبْدِ اللَّهِ عَائِشَهًُْ بِنْتُ أَبِی بَکْرٍ ثُمَّ حَفْصَهًُْ بِنْتُ عُمَرَ ثُمَّ زَیْنَبُ بِنْتُ خُزَیْمَهًَْ بْنِ الْحَارِثِ أُمُّ الْمَسَاکِینِ ثُمَّ زَیْنَبُ بِنْتُ جَحْشٍ ثُمَّ أُمُّ حَبِیبٍ رَمْلَهًُْ بِنْتُ أَبِی سُفْیَانَ ثُمَّ مَیْمُونَهًُْ بِنْتُ الْحَارِثِ ثُمَّ زَیْنَبُ بِنْتُ عُمَیْسٍ ثُمَّ جُوَیْرِیَهًُْ بِنْتُ الْحَارِثِ ثُمَّ صَفِیَّهًُْ بِنْتُ حُیَیِّ بْنِ أَخْطَبَ وَ الَّتِی وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِیِّ (خَوْلَهًُْ بِنْتُ حَکِیمٍ السُّلَمِیِّ وَ کَانَ لَهُ سُرِّیَّتَانِ یَقْسِمُ لَهُمَا مَعَ أَزْوَاجِهِ مَارِیَهًُْ وَ رَیْحَانَهًُْ الْخِنْدِفِیَّهًُْ وَ التِّسْعُ اللَّاتِی قُبِضَ عَنْهُنَّ عَائِشَهًُْ وَ حَفْصَهًُْ وَ أُمُّ سَلَمَهًَْ وَ زَیْنَبُ بِنْتُ جَحْشٍ وَ مَیْمُونَهًُْ بِنْتُ الْحَارِثِ وَ أُمُّ حَبِیبٍ بِنْتُ أَبِی سُفْیَانَ وَ صَفِیَّهًُْ بِنْتُ حُیَیِّ بْنِ أَخْطَبَ وَ جُوَیْرِیَهًُْ بِنْتُ الْحَارِثِ وَ سَوْدَهًُْ بِنْتُ زَمْعَهًَْ وَ أَفْضَلُهُنَّ خَدِیجَهًُْ بِنْتُ خُوَیْلِدٍ ثُمَّ أُمُّ سَلَمَهًَْ ثُمَّ مَیْمُونَهًُْ بِنْتُ الْحَارِثِ.

امام صادق ( رسول خدا (با پانزده زن ازدواج کرد و با سیزده تن از آنان آمیزش نمود و به هنگام وفات نه همسر داشت. آن دو همسری که رسول خدا (با آن‌ها آمیزش نکرد، عَمْرَه و سیفا و آن همسرانی که رسول خدا (با آن‌ها آمیزش نمود عبارت بودند از: خدیجه دختر خویلد، سوده دختر زمعه، امّ سلمه [که نام او هند دختر ابی‌امیّه است]، امّ عبدالله عایشه دختر ابوبکر، حفصه دختر عمر، زینب دختر خزیمهًْ‌بن‌حارث امّ المساکین، سپس زینب دختر جحش، امّ حبیب رمله دختر ابوسفیان، میمونه دختر حارث، زینب دختر عُمیَس، جویریه دختر حارث، سپس صفیّه دختر حییّ‌بن‌اخطب نام داشتند و آن زنی که مهریه‌ی خود را به رسول خدا (بخشید و از راه هبه با رسول خدا (ازدواج نمود، خَوله دختر حَکیم سَلمی بود. همچنین رسول خدا (دو سُرّیّه داشت که حضور خویش را علاوه بر زنان خود با آنان نیز قسمت می‌کرد، (ماریه قبطیه و ریحانه خندفیه). آن نُه همسر پیامبر (که حضرت هنگام وفات داشت، عبارتند از: عایشه، حفصه، امّ سلمه، زینب دختر جحش، میمونه دختر حارث، امّ حبیب دختر ابوسفیان، صفیّه دختر حییّ‌بن‌اخطب، جویریّه دختر حارث، سوده دختر زمعه بودند و بهترین زنان رسول خدا (خدیجه بنت‌خویلد، پس از او امّ سلمه بنت ابوامیّه بودند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج12، ص138

بحار الأنوار، ج22، ص194/ نورالثقلین

تفسیر روایی سوره احزاب 2

(احزاب/ 9)

الرّسول (عن أبی جعفر الباقر (عن آبائه (قالَ ذَکَرَ أَنَّهُ قَالَ النَّبِیُّ (ثَلَاثَ مَرَّاتٍ أَیُّکُمْ یَبْرُزُ إِلَی عَمْرٍو وَ أَضْمَنُ لَهُ عَلَی اللَّهِ الْجَنَّهًَْ وَ فِی کُلِّ مَرَّهًٍْ کَانَ یَقُومُ عَلِیٌّ (وَ الْقَوْمُ نَاکِسُو رُءُوسِهِمْ فَاسْتَدْنَاهُ وَ عَمَّمَهُ بِیَدِهِ فَلَمَّا بَرَزَ قَالَ (بَرَزَ الْإِیمَانُ کُلُّهُ إِلَی الشِّرْکِ کُلِّهِ وَ کَانَ عَمْرٌو یَقُولُ: وَ لَقَدْ بَحَحْتُ مِنَ النِّدَاءِ بِجَمْعِهِمْ هَلْ مِنْ مُبَارِزٍ الی ان قال إِلَی قَوْلِهِ فَمَا کَانَ أَسْرَعَ أَنْ صَرَعَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (وَ جَلَسَ عَلَی صَدْرِهِ فَلَمَّا هَمَّ أَنْ یَذْبَحَهُ وَ هُوَ یُکَبِّرُ اللَّهَ وَ یُمَجِّدُهُ قَالَ لَهُ عَمْرٌو یَا عَلِیُّ (قَدْ جَلَسْتَ مِنِّی مَجْلِساً عَظِیماً فَإِذَا قَتَلْتَنِی فَلَا تَسْلُبْنِی حُلَّتِی فَقَالَ (هِیَ أَهْوَنُ عَلَیَّ مِنْ ذَلِکَ وَ ذَبَحَهُ وَ أَتَی بِرَأْسِهِ وَ هُوَ یَخْطِرُ فِی مِشْیَتِهِ فَقَالَ عُمَرُ أَ لَا تَرَی یَا رَسُولَ اللَّهِ (إِلَی عَلِیٍّ (کَیْفَ یَمْشِی فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (إِنَّهَا لَمِشْیَهًٌْ لَا یَمْقُتُهَا اللَّهُ فِی هَذَا الْمَقَامِ فَتَلَقَّاهُ وَ مَسَحَ الْغُبَارَ عَنْ عَیْنَیْهِ وَ قَالَ لَوْ وُزِنَ الْیَوْمَ عَمَلُکَ بِعَمَلِ جَمِیعِ أُمَّهًِْ مُحَمَّدٍ (لَرَجَحَ عَمَلُکَ عَلَی عَمَلِهِمْ وَ ذَاکَ أَنَّهُ لَمْ یَبْقَ بَیْتٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ إِلَّا وَ قَدْ دَخَلَهُ ذُلٌّ بِقَتْلِ عَمْرٍو.

پیامبر ( امام باقر (از پدرانش (نقل می‌کند که پیامبر (سه بار فرمود: «کدام شما برای مبارزه با عمرو می‌رود و من نزد خدا برایش ضامن بهشت شوم»؟ و هر بار علی (بلند می‌شد و همه سر به زیر می‌انداختند، او را نزد خود خواند و به دست خود عمامه بر سرش بست پس هنگامی‌که به مبارزه برخاست پیامبر (فرمود: «همه‌ی ایمان به مبارزه‌ی همه‌ی شرک برخاست» و در اینجا بود که عمرو رجزخوانی می‌کرد و می‌گفت: «گلویم گرفت از بس که فریاد کردم به جمع شماها که آیا مبارزی هست»؟ … و به‌زودی امیرمؤمنان (او را به خاک افکند و بر سینه‌اش نشست و خواست با ذکر تکبیر و تمجید خدا سرش را ببرد. عمرو گفت: «ای علی (بر نشیمنگاه بزرگی نشستی، وقتی مرا کشتی برهنه‌ام نکن». آن حضرت فرمود: «جامه‌ی تو نزد من از این‌ها زبون‌تر است». و سرش را برید و نزد رسول خدا (آورد عمر گفت: «ای رسول خدا (می‌بینی علی (در راه رفتن خود چه بزرگی می‌کند»؟ فرمود: «این‌گونه راه رفتن را خدا دوست ندارد مگر اینکه در چنین مقامی باشد» و آنگاه رسول خدا (برخاست و به پیشواز امیرمؤمنان (آمد و او را در برگرفت و گرد از چشمانش زدود و فرمود: «این کار امروز تو اگر در ترازو با کار همه‌ی امّت محمّد (سنجیده شود از کار همه آنان سنگین‌تر می‌باشد زیرا هیچ خانه‌ای از مشرکان نماند جز که از کشته‌شدن عمرو دچار خواری گردید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج12، ص82

بحار الأنوار، ج20، ص216

تفسیر روایی سوره محمد

ثواب قرائت

1

(محمد/ مقدمه)

الصّادق (علیه السلام) - مَنْ قَرَأَ سُورَهًَْ الَّذِینَ کَفَرُوا لَمْ یُذْنِبْ أَبَداً وَ لَمْ یَدْخُلْهُ شَکٌّ فِی دِینِهِ أَبَداً وَ لَمْ یَبْتَلِهِ اللَّهُ بِفَقْرٍ أَبَداً وَ لَا خَوْفٍ مِنْ سُلْطَانٍ أَبَداً وَ لَمْ یَزَلْ مَحْفُوظاً مِنَ الشَّکِّ وَ الْکُفْرِ أَبَداً حَتَّی یَمُوتَ فَإِذَا مَاتَ وَکَّلَ اللَّهُ بِهِ فِی قَبْرِهِ أَلْفَ مَلَکٍ یُصَلُّونَ فِی قَبْرِهِ وَ یَکُونُ ثَوَابُ صَلَاتِهِمْ لَهُ وَ یُشَیِّعُونَهُ حَتَّی یُوقِفُوهُ مَوْقِفَ الْآمِنِینَ عِنْدَاللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ یَکُونُ فِی أَمَانِ اللَّهِ وَ أَمَانِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله).

امام صادق (علیه السلام) - هرکس این سوره را بخواند هرگز در دینش دچار تردید نخواهد شد و خداوند او را به فقر و ترس از حاکمان مبتلا نخواهد کرد و همواره تا زمان وفات از گزند شک و کفر در امان خواهد بود. زمانی‌که از دنیا رفت، خداوند هزار فرشته را مأمور خواهد کرد تا در قبرش نماز بخوانند و ثواب نماز آن‌ها برای آن فرد خواهد بود. آن‌ها او را تا زمانی‌که به جایگاه امنی نزد پروردگار می‌رسد، همراهی خواهند کرد. آن شخص همواره در پناه امنیّت خداوند و پیامبرش خواهد بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج14، ص306

بحارالأنوار، ج89، ص303/ نورالثقلین و البرهان؛ «الامن» بدل «الآمنین» و «یرتب» بدل «یذنب» 

• مطالبی پیرامون سوره مبارکه «الطارق»/برگرفته از جلسات تفسیر آیت الله سید جواد سید فاطمی رحمه الله علیه

17 آیه دارد، در مکه نازل شده است این سوره منشور مستقلی است برای هدایت انسانها . آسمان تابلو عظیمی است که جای جای آن خدا و توحید را فریاد می کند و با توجه به نظام و انضباطی که در سرتاسر آن بکار رفته انسانها را به عدالت و خودسازی و تزکیه تداعی می نماید(تزکیه کلید بهشت است بهشت سرتاسری آیه 76 طه) در سوره مبارکه الرحمان آیه 7 : (وَالسَّماء رَفَعَها وَ وَضَعَ المیزان الاّ تَطغَوا فِی المیزان) آسمان را برافراشت و میزان در آن نهاد تا شما در میزان طغیان نکنید در سوره مبارکه طارق این دعوت با تعبیر دیگر است که می خوانید.

بسم الله الرحمن الرحیم

لفظ انسان ومؤمن در قرآن (در درسهای حضرت آيت الله فاطمي رحمه الله علیه) - سوره فجر هم حالت ضعف انسان را مي‌گويد و هم حالت درست شدن را مي‌گويد، به وسيله كرامت كردن يتيم، غذا دادن طعام و... . - در قرآن لفظ انسان موجودي است كه هنوز درست نشده (هنوز عجول است، هنوز....) تا وقتي كه ايمان در او روشن شود، وقتي كه درست شد مؤمن است. - امام صادق(ع) در دعايي از خداوند مي‌خواهد كه به ايشان حالت زهد بدهد اگر بنا است به من ندهي مرا فقير كن، پس رغبت هم به من نده براي خوردن (يعني يك آه هم نتوانم بكشم) و... - با اينكه خداوند از انسان دور نيست اما اين انسانها هستند كه با خدا فاصله دارند و از خدا دورند، عامل آن هم هواي نفساني (تكبر، حرص، حسد و...)است وقتي درست مي‌شود كه از اين جاذبه‌ها دور شود.

بسمه تعالی

مهمترین وقدیمی ترین منابع عاشورا

بدون تردید واقعه عظیم عاشورا براي همه مسلمانان، حادثه اي شگفت و دردناك بوده و در مقایسه با رخدادهایي كه در قرون نخستین اسلامي رخ داده، و بي تردید پس از حادثه ظهور اسلام، مهم ترین حادثه شناخته شده است. به همین دلیل، عنایت به آن و نگارشِ تاریخ آن، جدي تر از سایر رخدادها بوده و آثار متعددي در این باره نوشته شده است. مع الاسف بسیاري از این تواریخ از میان رفته است.

با این حال، در میان آثار برجاي مانده، هنوز مي توان امیدوار بود كه نه تنها كُلّیت حادثه بلكه بسیاري از جزئیات آن ثبت، و سیر تاریخي این رخداد از حركت امام حسین(علیه السلام) از مدینه تا شهادت آن حضرت و اصحابشان در كربلا، در منابع ضبط شده باشد. طبعا اختلافاتي در نقل ها، در باره برخي رخدادها و اشخاص و گفته ها و مكان ها هست كه جاي نقد و بررسي دارد.
 

بسم الله الرحمن الحیم امام حسین در روایت اهل سنت وترجمه ها الإمام الحسين في تقليد أهل السنة

امام حسین در روایت اهل سنت وترجمه  ها

الإمام الحسين في تقليد أهل السنة

Imam Hussain in the tradition of Sunnis

برادران اهل سنت در جای جای کتاب‌های معتبر در فضایل و احوالات امام حسین(ع) آنها را نقل کرده‌اند و سعی و تلاش ما بر این است که فقط بر منابع اصلی و دست اول کتاب‌های حدیثی اهل سنّت اعتماد کنیم.

سرور بهشتی
عبدالله بن مسعود از پیامبر(ص) نقل می‌کند: «ابنایَ الحَسَنُ و الحُسَینُ سیّدا شباب اهل الجنّه؛[1] دو پسرم حسن و حسین سرور جوانان اهل بهشت‌اند».

د».

بسم الله الرحمن الرحیم

چهل حديث در باره امام حسين (ع) و8ترجمه

 
پیامبر اسلام (ص) فرمود: كربلا پاك‌ترين بقعه روى زمين و از نظر احترام بزرگ‌ترين بقعه‌ها است و الحق كه كربلا از بساط‌هاى بهشت است.
شخصيت، قيام و نهضت امام حسين (ع) هميشه در كلام معصومين (ع) وجود داشته است و عجب آنكه حتي معصومين پيش از امام حسين (ع) نيز اشاراتي به اين واقعه و سرزميني كه در آن مصائب عاشورا رخ داد، داشته‌اند:
1-حريم پاك
عن النبى (ص) قال: ... و هى اطهر بقاع الارض واعظمها حرمة و إنها لمن بطحاء الجنة. (1)
پيامبر اسلام (ص) در ضمن حديث بلندى مى‌فرمايد: كربلا پاك‌ترين بقعه روى زمين و از نظر احترام بزرگ‌ترين بقعه‏‌ها است والحق كه كربلا از بساط هاى بهشت است.
2-سرزمين نجات
قال رسول الله صلى الله عليه و آله: يقبر ابنى بأرض يقال لها كربلا هى البقعة التى كانت فيها قبة الاسلام نجا الله التى عليها المؤمنين الذين امنوا مع نوح فى الطوفان. (2)
پيامبر خدا (ص) فرمود: پسرم حسين در سرزمينى به خاك سپرده مى‏شود كه به آن كربلا گويند، زمين ممتازى كه همواره گنبد اسلام بوده است، چنانكه خدا ياران مؤمن حضرت نوح را در همانجا از طوفان نجات داد.
 

سوره توحید با معنی و تفسیر وترجمه به 20 زبان دنیا سوره توحید یكصد و دوازدهمین سوره قرآن كریم است كه مكی و 4آیه دارد سوره اخلاص یا سوره توحید صد و دوازدهمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء سی‌ام قرار دارد. این سوره را به این دلیل توحید یا اخلاص نامیده‌اند که درباره یگانگی خدا سخن می‌گوید و انسان را از شرک، خلاصی می‌دهد. در این مقاله قصد داریم ترجمه و تفسیر "سوره توحید" بپردازیم. مشخصات "سوره توحید" - سوره 112 قرآن مجید - در مکه نازل شده - دارای 4 آیه - در جزء 30 قرار دارد - از نظر ترتیب نزول سوره 22 است که بعد از سوره ناس در اوایل بعثت در مکه نازل شد - یکی از سوره‌های چهارقل است سوره‌ی اخلاص (توحید) مکی است و چهار آیه دارد. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿١﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿٢﴾ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ ﴿٣﴾ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ ﴿٤﴾ معنی سوره توحید به نام خداوند بخشنده مهربان 1- بگو خداوند یکتاست 2- خدا بی نیاز است 3- نه زاییده و نه زاییده شده ( فرزند ندارد و فرزند کسی نیست) 4- هیچ کس همتای او نیست

کتاب صرف و نحو قرآن کریم جلددوم نحو

کتاب نحو

نحو چیست ؟ نحو در لغت به معنی قصد است . و آن علمی است که از ساختمان جمله و ارتباط کلمات با هم و اعراب و حرکت آخر کلمه گفتگو می کند. در روایت است که اَبُوالاَسوَدِ الدُّوئَلِیّ که یکی از اصحاب حضرت امیر المؤمنین علی علیه السلام است گوید : روزی بر حضرت وارد شدم در دست مبارکش ورقه ای یافتم. عرض کردم یا امیرالمؤمنین این چیست در دست شما؟ فرمود : یا اَبااَسوَد امروز شنیدم از مردی که این آیه را می خواند : « اِنَّ اللهَ بَرَی مِنَ المُشرِکینَ و رَسوُلُه» توبه3 ( بکسر لام رسولِهِ) یافتم که کلام مردم به فساد کشیده شده. خواستم چیزی بنویسم که مردم به سوی قانون صحیح عرب بر گردند. و به آن اعتماد کنند. نامه را به من داد در او نوشته شده بود « بِسمِ الله الرحمنِ الرحیم . اَلکَلاُم اِسمٌ و فعلٌ و حَرفٌ . فَالاِسمُ ما اَنبَاَ عَنِ المُسَمِی و الفِعلُ ، اُنِبَی بِهِ: وَالحرِفٌ ما اَنَبَا عَن مَعنیً لَیسَ بِاسمٍ وَ لافِعلٍ ...» و مطالبی دیگر. سپس فرمود : اَنحِ هذَا النَّحوَ یعنی به همین طریق و روش قصد کن و تصمیم بگیر، آنچه خواهی بدان اضافه کن ( نَحَوَ- اَنحَوَ- اَنحی یُنحی لِیُنحِ اَنحِ . یعنی قصد کن) و لذا بنیان گذار علم نَحو عَلِی عَلَیهِ السّلام است. و بعدها دانشمندان عرب این قواعد را پایه و اساس قرار داده شرح ها بر آن نوشتند و نام آن را به افتخار اینکه حضرت فرموده بود « اَنحِ هذَا النَّحو » علم نحو گذارده شد.

علم نحو : درباره شناخت هَر عِلمی، ابتدا دانستن سه موضوع لازمست 1- تعریفِ آن علم 2- موضوعِ آن علم که از چه گفتگو می کند3- فایدة آن علم.

1- تعریف : عل نحو، علمی است که درباره شناخت جمله و ارتباطِ کلمات با یکدیگر و خلاصه از حرکتِ آخرِ کلمه ( از حیثِ اِعراب و بِنا ) گفتگو می کند.

2- موضوع علم نحو : کلمه و کلام است یعنی درباره کلمه و کلام گفتگو می کند.

3- فایده آن : محفوظ بودن زبان از خطا و اشتباه در گفتار است.

دلالت حدیث ثقلین بر وجود حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 

وجود امام زمان (علیه‌السّلام) از آیات قرآن، روایات رسول خدا و ائمه معصومین (علیهم‌السّلام) و ادله قطعی عقلی قابل اثبات است. در این‌جا تلاش می‌کنیم وجود نازنین آن حضرت را از حدیث ثقلین که شیعه و سنی صحت و حتی تواتر آن را قبول دارند، مورد بررسی قرار دهیم. برای روشن شدن بهتر مساله، به‌طور اختصار ابتدا متن روایت را از معتبرترین کتاب‌های اهل سنت آورده و سپس دیدگاه علمای آنان را در مورد این حدیث بررسی کرده و بعد از آن چگونگی دلالت این روایت را بر وجود امام زمان (علیه‌السّلام) بیان خواهیم کرد.

فهرست مندرجات

1 - متن حدیث ثقلین
       1.1 - نقل از احمد بن حنبل
       1.2 - نقل از ترمذی و طبرانی
2 - اعتبار حدیث از دیدگاه علماء اهل‌سنت
       2.1 - دیدگاه محمد بن عیسی ترمذی
       2.2 - دیدگاه حاکم نیشابوری
       2.3 - دیدگاه ابن کثیر دمشقی
       2.4 - دیدگاه ابوالحسن هیثمی
       2.5 - دیدگاه سیوطی و صالحی شامی
       2.6 - دیدگاه حسن بن علی سقاف
       2.7 - دیدگاه البانی
3 - چگونگی دلالت روایت بر وجود امام زمان
       3.1 - استدلال علمای شیعه
              3.1.1 - آیت‌الله وحید خراسانی
              3.1.2 - آیت‌الله صافی گلپایگانی
              3.1.3 - آیت‌الله میلانی
       3.2 - استدلال علمای اهل سنت
              3.2.1 - مناوی
              3.2.2 - ابن حجر هیثمی
              3.2.3 - عجیلی
4 - نتیجه بحث
5 - پانویس
6 - منبع

1 - متن حدیث ثقلین

حدیث ثقلین در منابع اهل سنت با الفاظ و عبارت مختلف نقل شده است که ما عین همان عبارات را از منابع متعبر‌شان می‌آوریم.

1.1 - نقل از احمد بن حنبل

احمد بن حنبل در دو کتاب مسند و فضائل الصحابه این روایت را با الفاظ مختلف نقل کرده است:
1. تارک فیکم الثقلین، لن یفترقا: از ابی سعید خدری و زید بن ارقم نقل کرده ست: حدثنا عبداللَّهِ حدثنی ابی حدثنا اَسْوَدُ بن عَامِرٍ اخبرنا ابو اِسْرَائِیلَ یعنی اِسْمَاعِیلَ بن ابی اِسْحَاقَ الملائی عن عَطِیةَ عن ابی سَعِیدٍ قال: قال رسول اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌وسلم): انی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَینِ اَحَدُهُمَا اَکْبَرُ مِنَ الآخَرِ کِتَابُ اللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنَ السَّمَاءِ الی الاَرْضِ و عترتی اَهْلُ بیتی وانهما لَنْ یفْتَرِقَا حتی یرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ.

ابوسعید خدری می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: من دو چیز گران‌بها را که یکی بزرگتر از دیگری است در میان شما می‌گذارم، یکی کتاب خدا؛ ریسمانی است که از آسمان تا زمین امتداد دارد، و دیگری عترت و اهل بیت من. این دو، تا هنگامی که بر حوض کوثر بر من وارد شوند هرگز از هم جدا نمی‌شوند.
2. تارک فیکم خلیفتین، لن یتفرقا: روایت فوق، با الفاظ دیگر در مسند و فضائل الصحابه از زید بن ثابت این‌گونه نقل شده است: حدثنا عبداللَّهِ حدثنی ابی ثنا الاَسْوَدُ بن عَامِرٍ ثنا شَرِیکٌ عَنِ الرُّکَینِ عَنِ الْقَاسِم بن حَسَّانَ عن زَیدِ بن ثَابِتٍ قال: قال رسول اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌وسلم): انی تَارِکٌ فِیکُمْ خَلِیفَتَینِ کِتَابُ اللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ ما بین السَّمَاءِ وَالاَرْضِ او ما بین السَّمَاءِ الی الاَرْضِ وعترتی اَهْلُ بیتی وَاِنَّهُمَا لَنْ یتَفَرَّقَا حتی یرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ.

^[4]

^[5]

زید بن ثابت می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: من دو چیز را به‌عنوان جانشین در میان شما می‌گذارم، یکی کتاب خدا ریسمان کشیده شده در میان آسمان و زمین و دیگری عترت اهل بیت من است و این دو تا هنگامی که بر حوض کوثر بر من وارد می‌شوند، هرگز از هم جدا نمی‌شوند.
3. ترکت فیکم ما ان اخذتم به... الثقلین: حدثنا عبد اللَّهِ حدثنی ابی ثنا بن نُمَیرٍ ثنا عبد الْمَلِکِ بن ابی سُلَیمَانَ عن عَطِیةَ العوفی عن ابی سَعِیدٍ الخدری قال قال رسول اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) انی قد تَرَکْتُ فِیکُمْ ما ان اَخَذْتُمْ بِهِ لَنْ تَضِلُّوا بعدی الثَّقَلَینِ اَحَدُهُمَا اَکْبَرُ مِنَ الآخَرِ کِتَابُ اللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنَ السَّمَاءِ الی الاَرْضِ وعترتی اَهْلُ بیتی الا وانهما لَنْ یفْتَرِقَا حتی یرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ.

^[6]

به نقل ابی سعید خدری رسول خدا فرمود: من دوچیز گران‌بها را که یکی بزرگتر از دیگری است در میان شما گذاشتم که اگر به آن تمسک کنید هرگز بعد از من گمراه نمی‌شوید....

1.2 - نقل از ترمذی و طبرانی

ترمذی در سنن و طبرانی در معجم الکبیر، و برخی دیگر نیز روایت را با همین عبارت آورده‌اند:

^[7]

^[8]

در برخی نقل‌ها، به جای «ما ان اخذتم به»، عبارت «ما ان تمسکتم به» آمده است.
4. «لن ینقضیا حتی یردا علی الحوض»: طبرانی در معجم الکبیر، حدیث را از دو طریق با این عبارت آورده است: حدثنا محمد بن الْفَضْلِ السَّقَطِی ثنا سَعِیدُ بن سُلَیمَانَ ح وَحَدَّثَنَا محمد بن عبد اللَّهِ الْحَضْرَمِی وَزَکَرِیا بن یحیی السَّاجِی قَالا ثنا نَصْرُ بن عبد الرحمن الْوَشَّاءُ ثنا زَیدُ بن الْحَسَنِ الاَنْمَاطِی ثنا مَعْرُوفُ بن خَرَّبُوذَ عن ابی الطُّفَیلِ عن حُذَیفَةَ بن اُسَیدٍ الْغِفَارِی اَنّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) قال اَیهَا الناس انی فَرَطٌ لَکُمْ وَارِدُونَ عَلَی الْحَوْضَ حَوْضٌ اَعْرَضُ ما بین صَنْعَاءَ وَبُصْرَی فیه عَدَدُ النُّجُومِ قِدْحانٌ من فِضَّةٍ وَاِنِّی سَائِلُکُمْ حین تَرِدُونَ عَلَی عَنِ الثَّقَلَینِ فَانْظُرُوا کَیفَ تَخْلُفُونِی فِیهِمَا السَّبَبُ الاَکْبَرُ کِتَابُ اللَّهِ (عزّوجلّ) سَبَبٌ طَرَفُهُ بِیدِ اللَّهِ وَطَرَفُهُ بِاَیدِیکُمْ فاسْتَمْسِکُوا بِهِ وَلا تَضِلُّوا وَلا تُبَدِّلُوا وَعِتْرَتِی اَهْلُ بَیتِی فانه قد نَبَّاَنِی اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ اَنَّهُمَا لَنْ ینْقَضِیا حتی یرِدَا عَلَی الْحَوْضَ.

^[9]

حذیفة بن اسید غفاری می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: ‌ای مردم! من ... .
سند دیگر طبرانی این است: حدثنا محمد بن عبدالله الحضرمی وَزَکَرِیا بن یحیی السَّاجی قَالا ثنا نَصْرُ بن عبد الرحمن الْوَشَّاءُ؛ وَحَدَّثَنَا اَحْمَدُ بن الْقَاسِمِ بن مُسَاوِرٍ الْجَوْهَرِی ثنا سَعِیدُ بن سُلَیمَانَ الْوَاسِطِی قَالا ثنا زَیدُ بن الْحَسَنِ الاَنْمَاطِی ثنا مَعْرُوفُ بن خَرَّبُوذَ عن ابی الطُّفَیلِ عن حُذَیفَةَ بن اُسَیدٍ الْغِفَارِی قال:...

^[10]

2 - اعتبار حدیث از دیدگاه علماء اهل‌سنت

بسیاری از بزرگان اهل سنت برای این روایت اعتبار ویژه‌ی قائل هستد:

2.1 - دیدگاه محمد بن عیسی ترمذی

محمد بن عیسی ترمذی حدیث ثقلین را از زید بن ثابت نقل کرده و در پایان می‌گوید: هذا حدیث حسن غریب.

^[11]

2.2 - دیدگاه حاکم نیشابوری

حاکم نیشابوری در مستدرک بعد از این که این روایت را از زید ابن ارقم نقل کرده، می‌گوید: هذا حدیث صحیح علی شرط الشیخین و لم یخرجاه.

^[12]

این حدیث بر شرط مسلم و بخاری صحیح است ولی آن را نیاورده‌اند.

2.3 - دیدگاه ابن کثیر دمشقی

ابن کثیر دمشقی سلفی در تفسیرش می‌نویسد: وقد ثبت فی الصحیح م 2408 ان رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) قال فی خطبة بغدیر خم ان تارک فیکم الثقلین کتاب الله وعترتی وانهما لم یفترقا حتی یردا علی الحوض.

^[13]

در صحیح مسلم به شماره 2408 ثبت شده است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در خطبه‌اش در غدیر خم فرمود: من دو چیز گران‌بها را در میان شما می‌گذارم....

2.4 - دیدگاه ابوالحسن هیثمی

ابوالحسن هیثمی در مجمع الزوائد بر اعتبار سند روایتی که کلمه «خلیفتین» دارد، تصریح کرده و می‌گوید: رواه احمد و سنده جید.

^[14]

این حدیث را احمد بن حنبل در کتاب مسندش نقل کرده و سند آن نیکو است.
و در جای دیگر می‌گوید: ورجاله ثقات.

^[15]

رجال حدیث ثقلین همه موثق‌اند.

2.5 - دیدگاه سیوطی و صالحی شامی

این دو تن نیز کلام ترمذی و حاکم را در حسن و صحیح بودن حدیث ثقلین نقل نموده و سخنان آنها را رد هم نکرده‌اند: واخرج الترمذی وحسنه والحاکم وصححه عن زید بن ارقم ان النبی (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) قال (انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله واهل بیتی).

^[16]

^[17]

2.6 - دیدگاه حسن بن علی سقاف

سید سقاف قرشی در شرح صحیح عقیده طحاویه می‌نویسد: ورواه الترمذی 

^[18]

(برقم 3788) بسند صحیح بلفظ: «انی تارک فیکم ما ان تمسکتم به لن تضلوا بعدی، احدهما اعظم من الآخر: کتاب الله حبل ممدود من السماء الی الارض، وعترتی اهل بیتی، ولن یتفرقا حتی یردا علی الحوض، فانظروا کیف تخلفونی فیهما». 

^[19]

ترمذی این حدیث را به‌این شماره به سند صحیح با این لفظ روایت کرده است: انی تارک... من دو چیز را به‌عنوان جانشین در میان شما می‌گذارم، یکی کتاب خدا ریسمان کشیده شده در میان آسمان و زمین و دیگری عترت اهل بیت من است و این دو تا هنگامی که بر حوض کوثر بر من وارد می‌شوند، هرگز از هم جدا نمی‌شوند. پس بنگرید پس از من چگونه با آنها برخورد می‌کنید.

2.7 - دیدگاه البانی

البانی وهابی (متوفای 1420) از مفتیان اهل سنت که از او با عناوین «امیرالمؤمنین فی الحدیث» و «بخاری دوران» یاد می‌کنند، نیز این روایت را در کتاب «صحیح الجامع الصغیر، حدیث شماره 2457، تصحیح کرده است. 

^[20]

اینها نمونه‌ای از کلام بزرگان اهل سنت در مورد این روایت بود که به همین مقدار بسنده می‌کنیم.

3 - چگونگی دلالت روایت بر وجود امام زمان

این روایت، نکته‌ها و مطالب ظریف فراوانی را در بردارد؛ از جمله می‌توان از این روایت، اصل زنده بودن امام زمان (علیه‌السّلام) و امتداد ائمه (علیهم‌السّلام) را تا قیامت ثابت کرد.

3.1 - استدلال علمای شیعه

در ادامه استدلال علمای شیعه بر دلالت حدیث ثقلین بر وجود امام زمان (علیه‌السّلام) بیان می‌شود:

3.1.1 - آیت‌الله وحید خراسانی

یکی از مراجع تقلید، حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی درباره این روایت می‌گوید: و من الادلة النقلیة علی ضرورة وجوده حدیث الثقلین، فان هذا الحدیث المتفق علی صحته عند الفریقین یدل علی وجود امام فی کل زمان من اهل بیت النبوة ( (علیهم‌السّلام) ) الی یوم القیامة، لا یفترق عن القرآن، ولا یفترق القرآن عنه (لن یفترقا حتی یردا علی الحوض). 

^[21]

از دلائل نقلی که بر ضرورت وجود امام زمان (علیه‌السّلام) دلالت می‌کند، حدیث ثقلین است؛ زیرا این حدیثی که شیعه و سنی بر صحت آن اتفاق دارند بر وجود امامی از اهل بیت رسول خدا (علیهم‌السّلام) که از قرآن جدا نمی‌شود و قرآن نیز از او جدایی ندارد؛ در هر زمانی تا روز قیامت دلالت می‌کند.

3.1.2 - آیت‌الله صافی گلپایگانی

حضرت آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی از مراجع تقلید، می‌گوید: از حدیث ثقلین شش مطلب مهم استفاده می‌شود:
1. وجوب تمسک به قرآن و عترت؛
2. انحصار راه نجات از ضلالت با تمسک به قرآن و عترت؛
3. شرط نجات از ضلالت، تمسک به قرآن و عترت است؛ نه یکی از آنها؛
4. عصمت اهل بیت از خطا و اشتباه؛
5. عترت دانا‌ترین مردم بعد از رسول خدا؛
6. خالی نبودن زمین از وجود حجت الهی.
«(السادس) بقاء العترة الهادیة الی یوم القیامة، وعدم خلو الزمان من عالم من اهل البیت تکون اقواله حجة کالکتاب المجید.»
ششمین موردی که از حدیث ثقلین استفاده می‌شود، باقی ماندن عترت هدایت‌گر تا روز قیامت است و این که عالم در هیچ زمانی از وجود یک نفر از اهل بیت که سخنان آنان همانند قرآن مجید حجت است، خالی نیست. و سپس برای اثبات مورد ششم این‌گونه استدلال می‌کند:
ویدل علی ذلک امور:
1. قوله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) «انی تارک فیکم الثقلین» وقوله «انی مخلف فیکم» وقوله «انی تارک فیکم خلیفتین» وقوله «انی قد ترکت فیکم» وقوله «انی قد خلفت فیکم الثقلین» فانها تدل علی انه (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ترک فی امته من یکون مرجعا فی امورهم وخلیفته علیهم، وهو القرآن والعترة. ومن المعلوم ان احتیاج الامة الیهما لیس مختصا بزمان دون زمان، فلو لم یبق ما ترک فی الامة مدی الدهر لا یصدق علیه انه ترک فیهم من یکون کذلک، وعلیه فلا یصح صدور هذه التعابیر والتصریحات منه. والفرق واضح بین ان یکون تارکا ومخلفا فی الجمیع ما ان تمسکوا به لن یضلوا او فی البعض، وهذه العبارات کلها صریحة فی الاول دون الثانی.
2. قوله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) «ما ان تمسکتم به لن تضلوا» وقوله «ان تمسکتم بهما لن تضلوا» فان نفی الضلال علی سبیل التابید ان تمسکوا بالثقلین لا یصح الا اذا کان ما یتمسک به باقیا متابدا.
3. قوله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) «لن یفترقا حتی یردا علی الحوض» فانه لو لم یکن فی زمن من الازمنة من هو عدل الکتاب وقرینه لزم افتراق کل منهما عن الاخر، وهذا ینافی ما هو صریح الحدیث من کونهما عدلین وعدم افتراقهما ابدا.
4. قوله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) «لن ینقضیا حتی یردا علی الحوض» فانه یدل علی دوامهما وعدم انقضائهما ابدا.

این روایت از چند جهت بر وجود امام زمان (علیه‌السّلام) دلالت می‌کند:
1. جمله‌های «انی تارک فیکم الثقلین»، «انی مخلف فیکم»، «انی تارک فیکم خلیفتین»، «انی قد ترکت فیکم» و «انی قد خلفت فیکم الثقلین»، دلالت می‌کند که رسول خدا در میان امتش کسانی را مرجع در امور و جانشین اوست در میان امت باقی گذاشت. و روشن است که احتیاج امت به آنها منحصر به یک زمان نیست. پس اگر آن مرجع مدت زمانی در میان مردم نباشد این کلام رسول خدا مصداق پیدا نخواهد کرد، و صدور این تعبیرات از رسول خدا صحیح نباشد. فرق بین این دو عبارت روشن است که بگوید: من آن را باقی گذاشتم تا مرجع و جانشین در همه امور باشد که اگر به آن تمسک کنید گمراه نمی‌شوید و یا این که بگوید: من آن را در بعض امور مرجع و جانشین قرار دادم، تمام این عبارات حدیث صریح در گفتار نخست است نه دومی.
2. جمله فرمایش رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) «لن تضلوا» می‌رساند که اگر به ثقلین تمسک کنید برای همیشه گمراه نمی‌شوید، این نفی ضلالت برای همیشه، وقتی درست است که شی مورد تمسک، برای همیشه باقی باشد.
3. جمله «لن یفترقا حتی...» می‌گوید: قرآن و عترت که عدل قرآن است هرگز ازهم جدا نمی‌شوند و اگر در زمانی از زمان‌ها عدل کتاب نباشد؛ افتراق تحقق می‌یابد و عدل قرآن حساب نخواهد شد و این منافات با نص حدیث دارد.
4. جمله «لن ینقضیا حتی یردا...» نیز بر وجود دائمی و همیشگی قرآن و عترت دلالت دارد.

^[22]

3.1.3 - آیت‌الله میلانی

آیت‌الله سیدعلی میلانی می‌گوید: ان حدیث الثقلین کما یدل علی امامة الائمة الاثنی عشر من اهل البیت (علیهم‌السّلام) وامامة علی (علیه‌السّلام) بلا فصل بعد رسول الله، کذلک یدل علی وجود الامام الثانی عشر الحجة المنتظر وبقائه عجل الله تعالی ظهوره. وذلک لان هذا الحدیث یدل علی عدم افتراق الکتاب والعترة الی یوم القیامة وحتی الورود علی الحوض، فکما ان القرآن باق الی یوم القیامة فکذلک یجب وجود من یکون اهلا للتمسک والاقتداء به، واماما للزمان وحجة للوقت من العترة الطاهرة الی یوم القیامة.

^[23]

حدیث ثقلین همان‌گونه که بر امامت دوازده امام (علیهم‌السّلام) و امامت بلافصل امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) بعد از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دلالت دارد؛ بر وجود امام دوازدهم، حجت منتظر و بقاء آن حضرت نیز دلالت می‌کند؛ زیرا این حدیث می‌رساند که قرآن و عترت تا روز قیامت و تا هنگام ورود بر حوض، از همدیگر جدا نمی‌شوند. پس همچنان‌که قرآن تا روز قیامت باقی است، واجب است کسی که مورد تمسک و اقتداء واقع می‌شود و امام زمان و حجت وقت از عترت پاک رسول خدا است نیز تا روز قیامت موجود باشد.

3.2 - استدلال علمای اهل سنت

علمای اهل سنت نیز با توجه به این روایت، بر وجود امام زمان (علیه‌السّلام) استدلال کرده‌اند که به چند نمونه از آن اشاره می‌کنیم:

3.2.1 - مناوی

مناوی از علمای اهل سنت کلام علامه سمهودی را از کتاب جواهر العقدین درباره دلالت حدیث ثقلین این‌گونه حکایت کرده است: انَّ ذلک یفهم وجود من یکون اهلاً للتمسک من اهل البیت والعترة الطاهرة فی کلِّ زمان وجدوا فیه الی قیام الساعة حتَّی یتوجَّه الحثُّ المذکور الی التمسک به، کما انَّ الکتاب العزیز کذلک، ولهذا کانوا کما سیاتی امانًا لاهل الارض، فاذا ذهبوا ذهب اهل الارض.

^[24]

از این حدیث استفاده می‌شود که در هر زمان باید فردی از اهل بیت و عترت پاک من که سزاوار تمسک است، تا روز قیامت موجود باشد، تا امر به تمسک در این حدیث معنا پیدا کند؛ همان‌گونه که کتاب عزیز چنین است. و لذا اهل بیت در روایاتی که بعداً می‌آید، امان زمین معرفی شده‌اند که هرگاه از روی زمین بروند، اهل زمین نیز نابود خواهند شد.

3.2.2 - ابن حجر هیثمی

ابن حجر هیثمی از محدثان اهل سنت، بعد از نقل این روایت بر وجود امام این‌گونه استدلال کرده است: والحاصل ان الحث وقع علی التمسک بالکتاب والسنة وبالعلماء بهما من اهل البیت ویستفاد من مجموع ذلک بقاء الامور الثلثة الی قیام الساعة.

^[25]

آنچه از روایت به دست می‌آید این است که تمسک به کتاب و سنت و عالمان به این دو از اهل بیت رسول خدا تشویق و ترغیب شده است. و از مجموع این سخن استفاده می‌شود که این امور (کتاب، 

خلاصه زندگینامه امام علی (ع) از ولادت تا شهادت زندگینامه امام علی (ع) از ولادت ایشان در خانه کعبه آغاز و به شهادت ایشان در محراب مسجد ختم می شود. زندگی نامه امام علی بسیار آموزنده است.

زندگانی حضرت رسول اکرم محمد مصطفی پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله و سلم