مبانی و اصول کیهان شناسی تهیه:رضا قارزی

مبانی و اصول کیهان شناسی

رضا قارزی

 

در گذشته برای توضیح مقیاسه بزرگ ساختمانی و تکامل جهان مدلهای کیهانشناختی گوناگون پیشنهاد شده بود. درمیان این مدلهای پیشنهادی ، مدلهایی وجود دارند که بر پایهنظریهنسبیت عامبنا شده‌اند. این نظریه از یک زبان هندسی استفاده می‌کند. به اینمفهوم که حضور ماده ، ویژگیهای مادی فضا - زمان فضای چهار بعدی که زمان به عنوان (بعدچهارمبه ابعاد سه گانه فضایی استفاده می‌شود) را تعیین می‌کند. مشکلات بزرگیکه در سر راه بودند، به میزان قابل توجهی ، با توجه به این فرض کهجهاندر مقیاس بزرگاز لحاظ فضایی همسان و همگن است کاهش یافته‌اند. فرض یکنواختیجهان در مقیاس بزرگاصل کیهان شناسیخواندهمی‌شود. 

 

اصل کیهان شناسی

فرض یکنواختی جهان در مقیاس بزرگ ، مبین این مطلب است کهاگر از بی‌نظمیهای محلی چشمپوشی کنیم، جهان از هر محلی که بدان نگریسته شود یک صورتثابت را عرضه می‌کند. تصویر جهان برای ناظرانی که درکهکشانهایدیگر هستند باید همچون تصویر ما از جهان باشد. آنهاصورتهایفلکیدیگر و دسته بندیهای دیگری از کهکشانها را خواهند دید. لیکن بر طبق اصلکیهانشناسی ، می‌بایست ویژگیهای بزرگ ‌مقیاسی از قبیلانبساطجهان،ثابت هابل، پارامترشتاب منفیوچگالیمتوسط، در همه جا یکسان باشد. هیچ کهکشان ارجحی در جهان وجود ندارد. 

 

مبانی اصل کیهان شناسی

اصل کیهان شناسی ، بر مبنای مشاهده استوار است. هابل،شاپلیو همکاران دانشگاهی آنها مشاهده کردندکه تعداد کهکشانها تا یک اندازه محدود ، بطور مستقیم با حجم فضای متناظر با آناندازه ، تغییر می‌کند. مشاهده بعدی آنها مبنی بر این که کهکشانها به گونه‌ای همساندر پهنه آسمان توزیع شده‌اند، به این نتیجه منتهی شد که جهان بطور یکنواخت (یعنیبطور همگن و همسان) از ماده پوشیده شده ‌است.

کیهان شناسییا Cosmologgy از واژه یونانی cosmas به معنایعالمگرفته شده است. پس کیهان شناسی بهمطالعه عالم می‌پردازد. در واقع کیهان شناسی شاخه‌ای ازعلم ستاره شناسیاست که مدبر اوساختارجهانرا مطالعه می‌کند. موضوعات مربوط بهمبدأآفرینشوسیر تکاملی جهانبوسیله ستاره شناسی ،فلسفهودینبررسیمی‌شود.

مطالعه کائنات از زمین و آسمان وخورشیدآغاز شد. انسانهای دوره ما قبل علم عقیده داشتند که در مرکز جهان هستند و خورشید وسایرسیاراتبه گردزمینمرکزیمی‌گردند. کپرنیکمرکز عالم را در نزدیکی خورشید فرضکرد که زمین نیز همراه سایر سیارات به گرد آن می‌چرخد. گالیلههمبه کمکتلسکوپخود واقعیاتی را جهتنظامجهانی پیشنهادی کپرنیککشف کرد.

کپلر،اسحاقنیوتن، … کائنات را فراتر از گذشته گسترش دادند و درگیری با مسایل کیهانیادامه داشت تا اینکهآلبرتانیشتیندر 1915 با ارائهنظریهنسبیت عامنشان داد کهفضاوماهمحدود ، ولی نامحصور است که می‌تواندمنبسطیا منقبضشود. او کائنات را دارایتاریخدانست. در این دوره که به دوره کیهانی معروف شده فکر بشر معطوف بهگذشته جهانشد و دانشمندان در سراسر جهاناکنون در فکر پاسخ به اینسوالات هستند که :

 

جهان در گذشته چگونه بوده است؟

آیندهجهانچه خواهد بود؟

فرآیند تکوین کیهانتا کی ادامه خواهد یافت؟و … 

 

 

کیهان شناسی شاخه‌ای از علم ستاره شناسی است که به مطالعهآغازساختارکلی و تکاملی جهانمی‌پردازد. ستاره شناسان با استفاده از علم ریاضی‏‏‏‏الگوهایی فرضی از جهان ساخته و مشخصات این الگوها را با جهان شناخته شده مقایسهمی‌کنند. کیهان شناسی ، گذشته ، حال وآینده کائناترا بررسی می‌کند. کائناتتمام چیزهای موجود در عالم را شاملمی‌شود: چه مرئی باشد چه نامرئی ، چه کشف شده باشد چه کشف نشده باشد. 

• اقلیدس،ریاضیدانیونانی، (حدود 300 سال قبل از میلاد) ، بااستفاده از سه بعدطول،عرضوارتفاع،فضارا تعریفکرد. تعریفی کهاسحاقنیوتن (1727 - 1643) ، فیزیکدان و ریاضیدان انگلیسی ، از جهان ارائه داد. مطابقبا نظریاتاقلیدسبود . فضایی لایتناهی که با استفاده از سه بعد طول ، عرض و ارتفاع تعریف می شد. امانظریه فضای لایتناهیعاری از مشکل نیست. طبققضیه اولبرسکه از نام ستاره شناس آلمانی ،ویلهلم اولبرس (1840 - 1758) گرفته شده ، اگر ستارگان به یک شکل در تمامفضای لایتناهی پراکنده شوند، در تمامی جهات ستاره‌ای وجود خواهد داشت. اگر چیزی درمسیر ستارگان دور دست قرار نگیرد تمام آسمان درخشندگی خورشید را خواهد داشت که عملاچنین نیست. 

• آلبرت انیشتین (1955 - 1879) ، دانشمند آمریکایی آلمانی تبار ، با ارائهنظریه نسبیت عامدر سال 1915 مشکلنظریه نیوتنرا حل کرد. آلبرت انیشتین نشانداد که فضا و ماده موجود در آن ، محدود اما نامحصور است (یک جهان دو بعدی به شکلسطح یک کره را تصور کنید، این جهان محدود خواهد بود اما هیچ لبه یا حصاری نخواهدداشت). جهان محدود اما نامحصور آلبرت انیشتین ، ساکن است اما به آسانی می‌تواندمنبسطیا منقبضشود. 

• نظریه انبساط جهان با کشفی کهادوین هابل (1953 - 1889) ، ستاره شناسآمریکایی ، به عمل آورد، قوت گرفت. او دریافت کهکهکشانهادر حال حرکت در جهان هستند. او همچنین متوجه شد که کهکشانهای دورتر ، سریعتر ازکهکشانهای نزدیکتر حرکت می‌کنند. در سال 1931 ،ژرژ لومتر (1966 - 1894) ،دانشمند بلژیکی ، اعلام کرد که عامل این انبساط ، تجزیه خود بخود آنچه که اواتماولیهنامیده است (اتم اولیه یک ماهیت تنهاست که در برگیرنده تمام ماده و انرژیموجود در جهان است.)

• فرد هویل، ستاره شناس انگلیسی ، حاضر به پذیرفتننظریه انفجار بزرگنبود و آنرا به تمسخرگرفت. در عوض او معتقد به یک اصل کامل ستاره شناسی بود و در سال 1948 اعلام کرد کهجهان در هر زمان و مکانی که مورد آزمایش قرار گیرد باید یکسان به نظر رسد. یا بهعبارت خلاصه‌تر ،جهان دارای حالتی پایداراست. طبق نظر هویل، بوجود آمدن مداوم ماده در سرتاسر فضا باعث ایجاد توازن در انبساط جهان شده و حالتپایای آنرا حفظ می‌کند (سرعت بوجود آمدن ماده که حدود یک اتم هیدروژن در یک لیتر درهر 20 سال می‌باشد بقدری کند است که قابل مشاهده در آزمایشگاه نیست). بین نظریه‌هایجهان پایدار و انفجار بزرگ چند تفاوت اساسی وجود دارد. مثلا طبق نظریه حالت پایا ،اندازه و چگالی کهکشانهای جدید و قدیم در سراسر جهان بایستی یکسان باشد. اما طبقنظریه انفجار بزرگ ، اندازه و چگالی اجسام جدیدتر بایستی مطابق با میزان فاصله‌شانافزایش یابد. 

 

نظریه‌های متداول در پیدایش جهان

1-نظریه انفجار بزرگ (Big Bang) 

طبقایننظریهکه مقبولترین نظریه در پیدایش جهان است، همه ماده و انرژی که هم اکنون درجهان وجود دارد، زمانی در گوی کوچک بی‌نهایت سوزان ولی فوق‌العاده چگال متمرکز بودهاست. این آتشگوی کوچک حدود 15 میلیارد سال قبل منفجر شد و همه مواد در فضا پخششدند. با گذشت زمان این گسترش و پراکندگی ادامه یافت. تراکم توده‌هایی از این مواددر نواحی مختلف باعث بوجود آمدنستارگانوکهکشانها در فضا شد، ولی گسترش همچنان ادامه دارد. 

2-نظریه جهان نوسان کننده

کیهان شناسی در هزاره نو

دید کلی

در گذشته برای توضیحمقیاسبزرگ ساختمانیو تکامل جهان مدلهای کیهانشناختی گوناگون پیشنهاد شده بود. درمیان این مدلهای پیشنهادی ، مدلهایی وجود دارند که بر پایهنظریهنسبیت عامبنا شده‌اند. این نظریه از یک زبان هندسی استفاده می‌کند. به اینمفهوم که حضور ماده ، ویژگیهای مادی فضا - زمان فضای چهار بعدی که زمان به عنوان (بعدچهارمبه ابعاد سه گانه فضایی استفاده می‌شود) را تعیین می‌کند. مشکلات بزرگیکه در سر راه بودند، به میزان قابل توجهی ، با توجه به این فرض کهجهاندر مقیاس بزرگاز لحاظ فضایی همسان و همگن است کاهش یافته‌اند. فرض یکنواختیجهان در مقیاس بزرگاصل کیهان شناسیخواندهمی‌شود. 

اصل کیهان شناسی

فرض یکنواختی جهان در مقیاس بزرگ ، مبین این مطلب است کهاگر از بی‌نظمیهای محلی چشمپوشی کنیم، جهان از هر محلی که بدان نگریسته شود یک صورتثابت را عرضه می‌کند. تصویر جهان برای ناظرانی که درکهکشانهایدیگر هستند باید همچون تصویر ما از جهان باشد. آنهاصورتهایفلکیدیگر و دسته بندیهای دیگری از کهکشانها را خواهند دید. لیکن بر طبق اصلکیهانشناسی ، می‌بایست ویژگیهای بزرگ ‌مقیاسی از قبیلانبساطجهان،ثابت هابل، پارامترشتاب منفیوچگالیمتوسط، در همه جا یکسان باشد. هیچ کهکشان ارجحی در جهان وجود ندارد. 

برای دانشمندان قرنهای پیشین اینکه کائنات هم تاریخی دارد،فکری غریب بود. از دیدگاه آنها ، قوانین طبیعت ، قوانینی ابدی بود کهخصوصیات مادهرا در نوعی زمان تغییر ناپذیرتعیین می‌کرد. تحولاتی از قبیل ولادت ، زندگی و مرگ ، بر حسب مجموعه‌ای از واکنشهایاتمی ساده تبیین می‌شد که خود تغییر ناپذیر بودند. در واقع از نظر آنها ماده تاریخینداشت. 

تاریخمندی کائنات

کائنات بانظریهانفجار بزرگ، بعدی تاریخی پیدا می‌کند. این فکر که کائنات دارای تاریخ است بهآلبرت انیشتینبر می‌گردد. کار او رویساختار کیهان، به پیدایش این دیدگاه منجرشد که کائنات در حرکت است. هابلنشان داد که همه کهکشانها در فرآیندگسترشی که کل کیهان را در بر می‌گیرد، از هم دور می‌شوند. این واقعیت باعث پیدایشاین فکر شد که کائنات آغازی داشته است. 15 میلیارد سال قبل در پی انفجاری بزرگ پدیدآمده و فرآیند گسترش و سرد شدن را به دنبال کرده است. 

سفر به گذشته

• ژرژ گاموفبا اعتقاد بهگسترشجهانو با تکیه بر کارهای پیشین "الکندرفریدمن" ریاضیدان روسی و "ژرژ لماتیر" کشیش بلژیکی ، از دانش فیزیک برای سیر در زمان و رسیدن به منبع انفجار بزرگ استفادهکرد.

• با دنبال کردن مسیر زمان به گذشته ، مشاهده می‌کنیم که کهکشانها به یکدیگرمی‌رسند، در نتیجه چگالی متوسط کائنات افزایش پیدا می‌کند. بر اساس قوانین فیزیک ،درجه حرارت نیز زیاد می‌شود.

• لذا طبق نظریه انبساط جهان هرچه در طول زمان بیشتر به عقب برگردیم، با درجهحرارتهای بالاتری روبرو خواهیم شد. وقتی از مرز معینی عبور کنیم، ماده رفتار جدیدیاز خود نشان می دهد. واکنشهایهسته‌ایآغاز می‌شود. هسته‌های اتمها با یکدیگر برخورد می‌کنند. گاهی باهمترکیب شده و عناصر تازه و سنگینتری تولید می‌کنند. انرژی بصورتنورساطع می‌شود.

• هرچه درجه حرارت بیشتر باشد، شمار برخوردها و واکنشهای شدید ، بیشتر می‌شود. درنخستین لحظات تولد کاینات شمار برخوردها ، بدون هرگونه محدودیتی افزایش می‌یابد. 

 

 

  کهکشان ها  وابعاد جهان

 

کیهان از چه چیز ساخته شده است؟

رصدهایی که بوسیله اخترشناسان صورتمی‌گیرد این نکته را مشخص ساخته که به ازای هر یک گرم از ماده‌ای کهسیاراتوستارگانوکهکشانهارا بوجود آورده ، چند گرم از ماده‌ای وجود دارد که ماهیت آن ناشناخته است، وجود اینماده بر اساس نوع رفتاری که اجرام کیهانی از خود آشکار می‌سازند حدس زده می‌شود. براساس قوانین فیزیک اگر آتشگردانی را با سرعت به چرخش در آوریم با سرعت در هوا بهپرواز درخواهد‌ آمد.

در مورد ستارگانی که در حاشیه کهکشانها به دور مرکز درگردشند نیز دقیقاً همین وضع برقرار است. نخ یا رشته‌‌‌‌ای که این ستارگان را پایبندنگه می‌دارد هماننیروی جاذبهاست. اما محاسبات نشان می‌دهدکه نیروی جاذبه حاصل از ماده فیزیکی قابل رؤیت موجود در کهکشانها برای نگهداریستارگانی که با جرم عظیم و سرعت زیاد در حاشیه آنها در حال گردشند کافینیست.

برای نگهداری این ستارگان به صورت دیوان پای‌ در زنجیر ، به طناب یارشته مستحکم‌تری نیاز است و از همین‌ جا دانشمندان نتیجه گرفته‌اند که در درون هرکهکشان می‌باید ذخایر عظیمی از نوعی ماده نادیدنی وجود داشته باشد که نیروی جاذبهلازم برای جلوگیری از گریز ستارگان را فراهم می‌آورد. استدلال مشابهی دلالت می‌کندبر اینکه از این نوع ماده نادیدنی می‌باید در فضای ما بین کهکشانها نیز موجود باشدو حرکات کهکشانها را نسبت به یکدیگر تنظیم کند. 

 

پیدایش جهان

ستارهشناسانقرن بیستم توضیحات متناقضی درباره نحوه پیدایش جهان پیشنهاد نموده‌اند. ژرژ لومتر (1966-1894) ، ریاضیدان بلژیکی ،اظهار کرد که دنیا بصورت نقطه داغ متراکم منفجر شونده‌ای آغاز شد. فرد هویل ستارهشناس انگلیسی (1915) با ارائهنظریهحالت پایا، این اندیشه را که دنیا سر آغاز داشته رد کرد. کشف تشعشع مایکروویوزمینه کیهان در سال 1965 تاییدی بر نظریه انفجار بزرگ بود.

برخی اظهارنموده‌اند که خلقت متوالی نظریه تازه‌ای وارد علم می‌نماید که نظریه بسیار حیرتانگیزی است. من معتقد نیستم که خلقت متوالی نظریه تازه‌ای پدید می‌آورد. این قطعاًفرضیه جدیدی است، ولی صرفاً جایگزین فرضیه‌ای می‌شود که در بطن فرضیه‌های کهن پنهاناست. چنین ابزار می‌کند که تمام ماده جهان در زمانی خاص در گذشته‌ای دور و در "انفجاری بزرگ" ایجاد شده است. ایننظریهانفجار بزرگاز لحاظ علمی از دو نظریه دیگر ناخوشایندتر است.

 

کهکشان 

کهکشان به مجموعه ستارگان ، گاز و غبار گفته می شود که با نیروی جاذبه کنار هم نگاه داشته شده‌اند. کوچکترین کهکشانها دارای عرضی برابر با چند صد سال نوری ، شامل حدود 100000 میلیارد سال ستاره هستند. بزرگترین کهکشانها تا 3 میلیون سال نوری عرض دارند و شامل بیش از 1000 میلیارد ستاره هستند.

اشکال کهکشانها بر اساس شیوه‌ای طبقه بندی می‌شود که طبق شیوه طبقه بندی ستاره شناس آمریکایی ، ادوین هابل (1953- 1986) ، شکل یافته است. در مورد تکامل کهکشانها اطلاعات قطعی کمی در دست است. تنها مطلب مورد اطمینان این است که کهکشانها میلیاردها سال پیش به شکل توده‌ای از ابرهای گازی و غباری بوجود آمدند. 

 

کهکشان بیضوی

کهکشانهای نامنظم هیچ شکل یا ساختار منظمی ندارند، آنها دارای جرم بیشتری از کهکشانهای دیگر هستند و بیشتر ستاره‌های موجود در آنها دارای طول عمر کم و درخشان می‌باشند. با وجود اینکه بسیاری از کهکشانهای نا منظم در بر گیرنده نواحی تابان گازی هستند که ستاره‌ها در آنها شکل می‌گیرند، بیشتر گاز میان ستاره ای کهکشانها بایستی متراکم شوند تا ستاره‌های جدیدی بوجود آورند. حدود 5% از هزار کهکشان درخشان را کهکشانهای نا منظم تشکیل می‌دهند. این در حالی است که یک چهارم کهکشانهای شناخته شده نیز کهکشانهای نامنظم هستند. 

کهکشانهای مار پیچی

کهکشانهای مارپیچی دارای بازوهایی هستند که شکلی مارپیچی در اطراف بر آمدگی مرکزییا هسته ، قرصی ایجاد می‌کنند که چرخش هسته با چرخش بازوهای آن همراه می‌شود. جوانترین ستاره‌های کهکشانهای مارپیچی در بازوهای کم توده یافت می‌شوند و ستاره‌های کهن اکثرا در هسته متراکم قرار دارند. کهنترین ستاره‌ها در هاله‌های کروی پراکنده قرار دارند و اطراف قرص کهکشانی را فرا گرفته‌اند. بازوهای مذکور همچنیندارای غبار و گاز فراوانی هستند که منجر به تشکیل ستاره‌های جدید می‌شود. 

کهکشان مارپیچی میله ای

یک کهکشان مارپیچی میله‌ای داراییک هسته برآمدگی مرکزی کشیده شده و میله‌ای شکل است. همزمان با چرخش هسته اینطور به نظر می‌رسد که در هر سوی هسته یک بازو نیز می‌چرخد. برخی ستاره شناسان عقیده دارند کهکشان راه شیری نیزیک کهکشان مارپیچی میله‌ای است. شکل کهکشانهای مارپیچی و کهکشانهای مارپیچی میله‌ای متغیر است.

از کهکشانهای با برآمدگیهای مرکزی بزرگ با بازوهای نه چندان بهم پیوسته تا کهکشانهای با برآمدگیهای مرکزی کوچک و بازوهای آزاد. گر چه کهکشانهای مارپیچی و مارپیچی میله‌ای پیش از این به عنوان دو نوع کهکشان متفاوت طبقه بندی می‌شدند، ولی امروزه ستاره شناسان آنها را مشابه می‌دانند. 

کهکشانهای بیضوی

کهکشانهای بیضوی از نظر شکل ، از شکل بیضی‌گون (شبیه توپ فوتبال امریکایی) تا شکل کروی متغیر هستند و اشکالی ما بین این دو نیزیافت می‌شوند. بر خلاف کهکشانهای دیگر که نوری آبی از ستاره‌های فروزان و کم عمر منعکس می‌کنند، کهکشانهای بیضوی زرد رنگ بنظر می‌رسند. علت این امر توقف شکل گیریستارگان در این کهکشانها می‌باشد که در نتیجه تقریبا تمام نور آنها از ستاره‌های غول سرخ که دارای طول عمر زیادی هستند تأمین می‌شود. 

کهکشانهای فعال و غیر عادی

از تمام کهکشانها میزان معینی تشعشع الکترومغناطیسی ساطع می‌شود. برخی کهکشانها ، به طرز غیر عادی ، مقادیر زیادی تشعشع تابش می‌کنند. این کهکشانها ، کهکشانهای فعال نامیده می‌شوند. انرزی آنها از منبعی با جرم بسیار زیاد اما به هم فشرده که در مرکز کهکشان فعال قرار دارد تأمین می‌شود.

انرژی اغلب بصورت اشعه ایکس ، موج رادیویی و همچنین نور است و میزان انرژی آزاد شده به قدری زیاد است که نمی‌توان تصور کرد ستاره‌ها آنرا بوجود آورده باشند. ستاره شناسان بر این عقیده اند که تنها جسمی که قادر است این مقدار انرژی را ازاد کند یک حفره سیاه فوق العاده پر جرم است. بنابر این، علت اینکه برخی کهکشانها از جمله کهکشان خودمان انرژی نسبتا کمی آزاد می‌کنند این است که حفره سیاه مرکزی کوچکی را در میان گرفته‌اند. 

کوازارها

بنظر می‌رسد که کوازارها (شبه ستاره‌ها) هسته فعال کهکشانهای دور دست باشند. آنها درخشانترین ، سریعترین و دورترین اجرام شناخته شده در جهان هستند. کوازارها همانند ستارگان از سطح زمین به مثابه یک نقطه نورانی خیلی ریز دیده می‌شوند. اگر چه کوازارها فقط به اندازه منظومه شمسی هستند، نور برخی از آنها مسافتی در حدود 10 میلیارد سال نوری را طی می کند تا به ما برسد. ما برای اینکه بتوانیم چنین اجرام دوری را شناسایی کنیم نیاز به تابش زیاد نور آنها داریم. تشعشع انرژی بعضی از کوازارها حدود 100 برابر تشعشع کهکشانهای عظیم است.

با گسترش جهان کوازارها که در لبه خارجی آن قرار دارند بسرعت از زمین فاصله می‌گیرند. دورترین کوازارهایی که قابل رویت حدود 12 میلیارد سال نوری در جهت انتهای قابل مشاهده جهان قرار دارند. بخاطر زمان زیادی که طول می‌کشد تا نور کوازارها به زمین برسد، این کهکشانها ستاره شناسان را قادر می‌سازند تا جهان را در اولین مراحل شکل گیری ، مورد مطالعه قرار دهند. کوازارها فوق العاده درخشان و در عین حال بسیار مهم فشرده می‌باشند. در مقایسه با گستره کهکشان راه شیری که 100000 سال نوری می‌باشد، کوازارها قطری معادل چند روز یا هفته نوری را تشکیل می‌دهند. 

کهکشانهای رادیویی

تمامی کهکشانها ، موج رادیویی ، نور قابل رویت و انواع تشعشع از خودشان تولید می‌نمایند. انرژی رادیویییک کهکشان رادیویی خیلی متراکمتر از انرژی کهکشانهای معمولی است. این انرژی از دو قطعه خیلی بزرگ ، یا ابرهای عظیم الجثه متشکل از ذرات در حال دور روشن از کهکشانها تشتشع می‌یابند.

این ابرهای عظیم از فورانهای گازی که از مرکز کهکشان با سرعتی معادل یک پنجم سرعت نور خارج می‌شوند، در آسمان شکل می‌گیرند. به نظر می‌رسد که فوران این انرژی عظیم توسط یک حلقه پیوستگی صورت می‌گیرد که یک حفره سیاه خیلی متراکم را در بر می‌گیرد و در مرکز کهکشان واقع است. از هر یک میلیون کهکشان فقط یکی از آنها یک کهکشان رادیویی است. 

تصادم کهکشانها 

بیشتر کهکشانها از کهکشانهای همسایه خود صد هزار سال نوری فاصله دارند. به هر حال، بعضی از کهکشانها تا اندازه‌ای به یکدیگر نزدیک می‌شوند که نیروی جاذبه دو طرفه آنها اشیاء موجود در کهکشانها دیگر را به اطراف خود می‌کشد و این امر باعث بوجود آمدن توده‌هایی به نام دنباله‌های کشندی می‌گردد، که این دنباله‌ها مانند پلی کهکشانها را به یکدیگر وصل می‌نمایند. نزدیکی بیش از حد کهکشانها ممکن است، توأم با تصادم آنها گردیده و به دنبال این عمل یک تغییر شکل بنیادی در شکل ظاهری آنها صورت پذیرد.

خوشه های کهکشانی

بیشتر کهکشانها جزو خوشه‌ها یا گروههای کهکشانی هستند که توسط نیروی جاذبه در کنار هم باقی می‌مانند. کهکشان ما جزو خوشه‌ای کوچک و با شکل نامنظم است که گروه محلی خوانده می‌شود. خوشه‌های نامنظم شامل تعدادی متغیری از چند کهکشان یا چندین هزار کهکشان از انواع مختلف هستند. خوشه منظم متشکل از حدود 1000 کهکشان می‌باشد که بصورت فشرده‌ای گرد هم جمع شده و شکل تقریبا کروی ، بوجود آورده‌اند، بیشتر این کهکشانها بیضوی هستند. حتی در چنین گروه بهم فشرده‌ای ، کهکشانها از یکدیگر صدها هزار سال نوری فاصله دارند. خوشه‌هایی که در مجاورت هم قرار دارند، ساختارهای بزرگتری به نام ابرخوشه تشکیل می‌دهند.

دورترین شیء قابل روءیت با چشم غیر مسلح در جهان صورت فلکی آندرومدا است. این کهکشان در فاصله‌ای برابر 2.2 میلیون سال نوری از زمین قرار دارد. نزدیکترین کهکشانها به کهکشان راه شیری ابرهای ماژلانی بزرگ و کوچک می‌باشند که به ترتیب در فاصله‌ای حدود 170000 و 190000 سال نوری از زمین قرار دارند. 

گروه محلی

کهکشان ما جزو خوشه کوچکی متشکل از 30 کهکشان است که گروه محلی نام دارد. این گروه فاقد عضو مرکزی است، اما بزرگترین کهکشانها که دارای جرم بیشتری هستند یعنی کهکشان ما و کهکشان آندرومدا مراکز دو زیر گروه هستند. پس از این دو کهکشان بزرگترین کهکشان این گروه ، کهکشان مارپیچیM33 و ابر ماژلانی بزرگ می‌باشند. اعضای دیگر گروه کهکشانهای کوچک کم نور بیضوییا کهکشانهای نامنظم هستند. این گروه شاید اعضای دیگری هم داشته باشد که به دلیل کم نور بودنشان تا به حال دیده نشده‌اند. 

ابر خوشه‌ها 

ابر خوشه‌ها به شماری خوشه‌های کهکشانی اطلاق می‌شود که در ردیف بزرگترین ساختارهای جهان قرار دارند. هر ابر خوشه ممکن است شامل 10 خوشه پر کهکشان باشد که شکل رشته درخشان مارپیچیا نواری به خود گرفته‌اند. این ساختار شاید تا یکصد میلیون سال نوری طول داشته باشد، خوشه‌ای که ما جزء آن هستیم. یعنی گروه محلی ، بخشی از ابر خوشه محلی است. این ابر خوشه شامل چند صد خوشه کهکشان می‌شود. نوارهای ابر خوشه مرزهای خلا بین ابر خوشه‌ها را تشکیل می‌دهند.

ستاره شناسان موفق به کشف ساختاری شده‌اند که حتی از ابر خوشه‌ها هم بزرگتر هستند، این ساختار دیوارکبیر نام گرفت. دیوار کبیر متشکل از ابر خوشه‌ها و خوشه‌های پراکنده بزرگ کشیده می‌باشد. ساختار مذکور حجمی درحدود 260 در 730 در 30 میلیون سال نوری را اشغال می‌کند. به گمان ستاره شناسان جهان شامل تعداد زیادی از چنین دیوارهایی است که در عرضی از خلا برابر با 400 میلیون سال نوری پراکنده شده‌اند.

نام کهکشان فاصله (سال نوری) نوع

راهشیری

0 مارپیچی

ابر ماژلانی بزرگ 170000 نامنظم مارپیچی

ابر ماژلانی کوچک 190000 نامنظم

اژدها 300000 بیضوی

حمال 300000 بیضوی

حجار 300000 بیضوی

السدس 300000 بیضوی

دب اصغر 300000 بیضوی

کوزه 500000 بیضوی

اسد1 600000 بیضوی

اسد2 600000 بیضوی

ان.جی.سی6822 1800000 نامنظم

آی.سی5152 2000000 نامنظم

دابلیو.ال.ام 2000000 نامنظم

آندرومدا 2200000 مارپیچی

آندرومدا1 2200000 بیضوی

آندرومدا2 2200000 بیضوی

آندرومدا3 2200000 بیضوی

ام32 2200000 بیضوی

ان.جی.سی147 2200000 بیضوی

ان.جی.سی185 2200000 بیضوی

ان.جی.سی205 2200000 بیضوی

ام33 (مثلث) 2400000 مارپیچی

آی.سی1613 2500000 نامنظم

دی.دی‌.او.21 3000000 نامنظم

حوت 3000000 نامنظم

جی.آر8 4000000 نامنظم

آی.سی10 4000000 نامنظم

قوس 4000000 نامنظم

اسب بالدار 5000000 نامنظم

اسدآ 5000000 نامنظم

 

خوشه سنبله

این خوشه نامنظم که حداقل از 1000 کهکشانتشکیلیافته است، 6میلیون سالنوری عرض و 60 میلیون سال 

نوریطول

 

خوشهسنبله دارد

این خوشه نامنظم که حداقل از 1000کهکشانتشکیل یافته است، 6میلیون سالنوریعرض و 60 میلیون سال نوری طولدارد.

 

 

اغلب در قسمت مرکزی خوشهای که در برگیرنده انبوهی از کهکشانهاست، یک کهکشان عظیم بیضوی قرار دارد. حجیم‌ترین کهکشانهای شناخته شده در مراکز چنین خوشه‌هایییافت می‌شوند. مشاهدات خاطر نشان می‌کنند که حجیم‌ترین کهکشانهای چنین خوشه‌هایی به کهکشان عظیم مرکزی الحاق می‌یابند. به این فرآیند ، کهکشانخواری گفته می‌شود. کهکشانخوار ممکن است بیش از یک هسته داشته باشد.

کهکشان راه شیری

در شبی تاریک و صاف ،ستارگانچنان می‌درخشند که گویی می‌توان بادست آنها را لمس کرد. در واقع بیشتر ستارگان قابل دید برای چشم غیر مسلح ، درمحدوده یک هزارسالنوریواقع هستند. گذشته از ستارگان چشمک زن ، نواری مه مانند و کم نور درسرتاسر آسمان کشیده شده است که به آن راه شیری می‌گوییم. این مه حفره فام ، دههاهزار سال نوری با ما فاصله دارد. بادوربین دو چشمییاتلسکوپکوچک ، به صورت اجتماع انبوهی از هزاران هزار ستاره کم نور دیده می‌شود. گرچه اینستارگان بسیار دور دست هستند، ولی مجموع نور آنها را می‌توان با چشم دید. 

 

مشخصات کهکشان راه شیری

کهکشان راه شیری ، کهکشانی مارپیچی است که شاملحدود 500 میلیاردستارهاست. اینکهکشان حدود 10 میلیارد سال پیش ، از یک ابر عظیم گاز و غبار تشکیل یافت. در قسمتمرکزی کهکشان راه شیری هسته‌ای کروی قرار دارد که ممکن است شامل یک حفره سیاه نیزباشد. هسته توسط گروهی از دنباله‌های مارپیچی در برگرفته شده است. این دنباله‌ها ازستاره‌های فروزان تازه شکل یافته تشکیل شده‌اند. هسته و قرص کهکشان با هاله‌ای ازستاره‌هایی با طول عمر بسیار زیاد ، در بر گرفته شده‌اند.

قطر هسته یککهکشان در حدود 10000سالنوریاست. قسمت احاطه کننده هسته دارای قطری برابر با 100000 سال نوری و ضخامتیبرابر با 1000 سال نوری است . هاله کهکشان دارای قطری تا 50000 سال نوری است. منظومهشمسی (شامل ابر اوپتیک-اورت) با عرضی برابر با سه سال نوری نسبتا کوچک به نظرمی‌رسد. خورشید با سرعتی حدود 220 کیلومتر (135 مایل) در ثانیه ، مرکز کهکشان را درمدت زمانی حدود 250 میلیون سال دور می‌زند. تا کنون خورشید 15 تا 20 دور به گردهسته کهکشان چرخیده است. 

 

گذر صورتهای فلکی از راه شیری

بیرون از راستای راه شیری تعداد بسیار کمیستاره کم نور وجود دارد. بطوری که درخشش مبهمی نیز از آنها آشکار نمی‌شود. به علتآنکه راه شیری دایره کاملی در سرتاسر آسمان تشکیل می‌دهد، در هر نقطه رویزمینمی‌توان بخشهاییاز آن را دید. چندصورتفلکیمهم که راه شیری از میانشان می‌گذرد، شامل ذات الکرسی ، پرساوس ، ممسکالاعنه (ارابه ران) ، تکشاخ ، بادبان ، صلیب ، عقرب ، قوس ، دلو و دجاجه است. 

 

 

فراوانی میدان ستاره

انبوهترین میدان ستاره‌ای ، در راه شیری جنوبی قراردارد که منظر زیبایی در آسیای جنوبی و آفریقایی جنوبی بوجود می‌آورد. برای رصدکنندگان واقع درنیمکره شمالی، بهترین حالت راه شیری اواخرتابستان دیده می‌شود. هنگامی که دجاجه را بتوان در بالای سر دید. 

ماهیت راه شیری

ما منظره کهکشان عظیم و پرستاره‌ای را که درون آن زندگیمی‌کنیم، به صورت راه شیری می‌بینیم. در کهکشان ما ، احتمالا صد هزار میلیون ستارهوجود دارد. ما در میان این کهکشان هستیم و به همین دلیل نمی‌توانیم شکل کلی آن رابه آسانی تجسم کنیم. در واقع ، کهکشان راه شیری ، شبیه یک چرخ فلک غول پیکر است ودو بازوی پرستاره دارد، که چندین بار به دور بخش مرکزی پیچیده‌اند. طول کهکشان ما 100000 سال نوری است. 30000 سال طول می‌کشد تا یکپیامرادیوییاز زمین به مرکز آن برسد. اگر ستارگان کهکشان را با سرعت سه ستاره دریک ثانیه بشماریم، هزار سال طول می‌کشد. 

 

قسمت نورانی راه شیری

روشن ترین بخش راه شیری در صورت فلکی قوس است. تلسکوپهایرادیویی فروسرخ، علامتهای پرقدرتی از این منطقه آشکار می‌کنند. شاید درمرکزبیظلم کهکشان ما ، یعنی نقطه‌ای در راستای صورت فلکی قوس ،سیاهچالهبسیار بزرگی وجود داشته باشد که آزادانه ستارگان و سیاره‌ها را می‌بلعد و تودهانبوهی از آنها را در کنار هم جمع می‌کند. 

 

عکس اشعه X از کهکشان راه شیری توسط ناسا

 

تغییر صورتهای فلکی

چرخش آرام کهکشان ما که در آن بخشهای مرکزی پیوسته ازقسمتهای بیرونی پیشی می‌گیرند، به این معنی است که ستارگان نیز بطور مداوم در پهنهآسمان حرکت می‌کنند. در چند میلیون سال آینده ، منظره صورتهای فلکی در نتیجه اینحرکت بی وقفه ستارگان تغییر حالت خواهد داد.

ظاهر كهكشان راه شیری

همانطور كه سيارات به دور خورشيد ميگردند ستارگان نيز مركز كهمشان را دور مزند.خورشيد نيز در250000000سال يك دور مي زند كهكشان بر اثر چرخش به صورت قرص مسطحي در أمده كه ضخامتش تقريبأ يك بيستم قطراش ميباشد.

توده كروي كوچكي از ستارگان موسوم به هسته كهكشان در مركز كهكشان به شكل يك برأمدگي قرار دارد كهكشان هاي مذكور طوري در فضا قرار گرفته ما أنها را از زواياي مختلف مي بينيم اگر شما بتوانيد به خارج از كهكشان باستيد كهكشان را به طور نيم روخ نگاه كنيد خيلي شبيه NGC4565به نظر خواهد أمد هنگامي كه از صفحه قرص كهكشاني به فضا نگاه مي كنيم تعداد زيادي از ستارگان را مي بينيم كه به صورت يك نوار ممتد وتابنده در عرض أسمان خود نمايي مي كند مسيرهاي تاريك و نا منظمي كه از ميان مركز راه شيري مي گذرد به علت ابرهاي زيادي از گازوغبار به وجود أمدهاند كه در مركز صفحه كهكشان متمركز شده و نور بسياري از ستارگان را سد مي كنند

 

تهي بودن كهكشان

براي فهم تهي بودن كهكشان از تشابه أن با دركي كه از اندازه منظومه شمسي داشتيم استفاده مي كنيم فرض كنيد قطر خورشيد از 6/1ميليون كيلو متر به اندازه يك پرتقال كاهش يافته باشد .

در اين مقياس كهكشان خوشهاي از صد بيليون پرتقال است كه هر كدام به فاصله متوسطي بيشتر از 1600كيلو متر نسبت به همسايگانش قرار گرفته است در فضاي بين أنها توزيع رقيقي از اتم ها و چندتايي ملكول و ذرات گاز و غبار وجود دارد كه اين تهي بودن فضا در كهكشان مي باشد .

فضا از كجا شروع ميشود؟

فضا از بالاي جو شروع ميشود.هر چه بالاتر رويم هوا رقيقتر ميشود.در ارتفاع تقريبا 160 كيلومتري هوا به قدري رقيق ميشود كه در واقع چيزي از آن باقي نميماند.فضا از اين نقطه آغاز ميشود.

 

تعداد آسمانها 

از قرنهای چهارم تا ششم پیش از میلاد مسیح ، اخترشناسان یونانی پی بردند که باید بیشتر از یک سایبان (آسمان) وجود داشته باشد. چون اوضاع نسبی ستارگان ثابت ، که حول زمین حرکت می‌کنند، ظاهرا تغییری نمی‌کند، اما اوضاع نسبی خورشید ، ماه و پنج جسم درخشان ستاره مانند که امروزه سیارات عطارد ، زهره ، مریخ ، مشتری و زحل می‌گویند) تغییر می‌کنند. در قرآن مجید نیز ، جایی که صحبت از حقیقت آسمان می‌کند، لفظ آسمان های هفتگانه بکار برده می‌شود. 

روشهای مختلف اندازه گیری فواصل کیهانی

در حدود صد و پنجاه سال پیش از میلاد ، هیپارکوس (Hyparchus) ، فاصله زمین تا ماه را بر حسب قطر زمین بدست آورد. وی روشی را بکار برد که یک قرن پیش از او ، بوسیله جسورترین اخترشناس یونانی آریستارکوس (Aristarchus) ، پیشنهاد شده بود. آریستاکوس متوجه شده بود که انحنای سایه زمین ، وقتی که از ماه می‌گذرد، باید ابعاد نسبی زمین تا ماه را نشان دهد. با پذیرش این نظر و به کمک روشهای هندسی می‌توان فاصله زمین تا ماه را بر حسب قطر زمین محاسبه کرد.

برای تعیین فاصله خورشید نیز ، آریستاکوس ، یک روش هندسی را بکار برد که از نظر تئوری درست بود. اما نیاز به اندازه گیری زاویه‌هایی چنان کوچک داشت که جز با استفاده از وسایل امروزی ممکن نبود. هر چند که ارقام وی درست نبود، اما او نتیجه گرفت که خورشید حداقل بایدهفت برابر بزرگتر از زمین باشد و لذا گردش خورشید به دور زمین که در آن زمان رایج بود، غیر منطقی دانست.

اختر شناسان بعدی حرکات اجرام آسمانی را بر مبنای این نظریه مورد مطالعه قرار دادند که زمین ساکن است و در مرکز عالم قرار دارد. نفوذ و سلطه این نظریه تا سال 1543 ، یعنی تا زمانی که کوپرنیک (Nicilaus Copernicus) کتاب خود را منتشر کرد و با پذیرش عقیده آریستاکوس، زمین را برای همیشه از مرکز جهان بودن بیرون راند، حاکم بود.

یکی دیگر از روشهایی که با آن می‌توان فاصله‌های کیهانی را محاسبه کرد، استفاده از روش پارالاکس (Paralax) است.

روش دیگر استفاده از مثلثات است. بطلیموس با استفاده از مثلثات توانست فاصله راه را از روی پارالاکس آن تعیین کند و نتیجه‌اش با رقم پیشین ، که بوسیله هیپارکوس بدست آمده بود، تطبیق می‌کرد.

البته امروزه روشهای مختلف دیگری که خیلی دقیقتر از روشهای فوق است، فاصله خورشید از زمین بطور متوسط تقریبا ، برابر 5‚149 میلیون کیلومتر است. این فاصله متوسط را واحد نجومی (با علامت اختصاریA.U) می‌نامند و فاصله‌های دیگر منظومه شمسی را با این واحد می‌سنجند.  سیر تحولی و رشد

با گسترش روز افزون علم و ساخت تلسکوپهای دقیق ، دانشمندان ، در اندازه گیری ابعاد جهان روز به روز به نتایج جدیدتری نائل می‌شدند. با ساخته شدن و گسترش این وسایل اندازه گیری ، دید بشر نسبت به جهان نیز تغییریافت. به عنوان مثال با چشم غیر مسلح تقریبا می‌توانیمدر حدود 6 هزار ستاره را ببینیم، اما اختراع تلسکوپ ناگهان آشکار کرد که این فقط جزیی از جهان است.

هر چند با بوجود آمدن وسایل دقیق اندازه گیری ، دانش نیز نسبت به جهان هستی ، گسترش پیدا می‌کرد، اما نظریه‌های مختلفی توسط دانشمندان ارائه می‌گردد. از جمله دانشمندانی که نسبت به ارایه این نظریه‌ها اقدام کردند می‌توان به ویلیام هرشل (Wiliam Herschel) ، اختر شناس آلمانی الاصل انگلیسییا کوبوس کورنلیس کاپیتن (Jacobus cornelis kapteyn) ، اخترشناس هلندی ، شارل مسیر (Charles Messier) و هابل و …اشاره کرد. 

پایان جهان کجاست؟ 

سرانجام بعد از تحقیقات گسترده توسط پیچیده‌ترین تلسکوپها ، دانشمندان دریافتند که:

غیر از کهکشان ما ، کهکشانهای دیگری نیز وجود دارد. 

کهکشانهایی وجود دارند که جرم آنها بیشتر از کهکشان ماست. 

بر اساس مقیاس جدید فاصله‌ها ، سن زمین حد اقل 5 میلیارد سال است و این حد با حدسیات زمین شناسان در مورد سن زمین مطابقت دارد.

همچنین تلسکوپهای جدید وجود خوشه‌های کهکشانی را نشان می‌دهد. کهکشان ما نیز ظاهرا جزیی از یک خوشه محلی است که شامل ابرهای ماژلان ، کهکشان امرأة المسلسله و سه‌ها ، کهکشان کوچک نزدیک آن و چند کهکشان کوچک دیگر هست که روی هم رفته نوزده عضو را تشکیل می‌دهند.

اگر کهکشانها خوشه ها را و خوشه‌ها نیز خوشه‌های بزرگتری را تشکیل می‌دهند، آیا می‌توان گفت که جهان و به تبع آن فضا ، تا بینهایت گسترده شده است؟ یا اینکه چرا برای جهان و چه برای فضا انتهایی وجود ندارد؟ در هر حال ، دانشمندان با وجود اینکه با تخمین می‌توانند تا فاصله 9 میلیارد سال نوری ، چیزهایی را تشخیص دهند، ولی هنوز هم نشانه‌ای از پایان جهان پیدا نکرده‌اند.

 

کائنات در تیرگی

کائنات در نخستین میلیونها سال موجودیت خود ، پیش ازتولد ستاره‌هاوکهکشانها،زیر سیطره نور بود. ولی قبل از آن یعنی طی اولین میلیون سال عمر ، کائنات بدلیلتراکم زیاد کدر بوده است. 

 

نوری که در آن دوران ساطع می‌شد، بلافاصله جذب می‌شد وفرصتی نداشت تا راه خود را به سمت ما بگشاید. این تیرگی دید ما را محدود و هرگونهامید به دیدن منشأ کائنات را به یأس مبدل می‌کند. برای ملاحظه یک فرضیه ذهنی درمورد منشأ کائنات درساختارجهانبحث می‌شود. نور حاصل از تابش فسیلی ، در مقطع گذار از تیرگی به شفافیتساطع شد. پس این نور از کهنسال‌ترینفوتوهاتشکیلیافته است. 

شاهدان اولیه

علاوه بر تابش فسیلی ، اتمهایهیدروژنوهلیومشاهدانانفجار بزرگ هستند. این اتمها که کهنسال‌ترین اتمهای موجودند، خاکسترهایی از انفجاربزرگ هستند که ما را از درجه حرارتهای میلیاردی نخستین ثانیه‌های ولادت کائنات آگاهمی‌سازند. 

کشف تابش فسیلی (Rayinnement Fossile) 

تابش فسیلی ،اشعه میکروموجی کیهانیاست که اشعه‌ای ضعیفو تک روند (یعنی شدت آن در همه جهات یکی است) است که دارایطیف جسم سیاهیبه دمای 3 کلوین است. حضوراین پرتوهای فسیلی در سال 1946 بوسیله ژرژ گاموف فیزیکدان آمریکایی ـ روسی اعلامشد. پیش بینی گاموف حدود بیست سال بعد در 1965 بطور تصادفی توسط «آرنوپنزیاس» و «رابرتویلسون» به واقعیت بدل شد. آنها ضمن ضبط علامتهای تلستارد (اولینماهواره مخابراتیجهان) با استفاده ازرادیوتلسکوپاشعه اسرار آمیزی با 3درجهکلوینرا هم دریافت کردند. 

تأییدی بر تئوری انفجار بزرگ

کشف تابش فسیلی ، سنگ بنایتئوری بیگ بنگرا مستحکم کرد. وجود این تابشگویای آن است که گسترش کائنات از وضعیت اولیه‌ای آغاز شده است، که دست کم یکمیلیارد مرتبه متراکم تر و یک هزار مرتبه گرمتر از امروز بوده است. این تشعشع بهمرور زمان و به موازات گسترش کاینات ، سر شده است. درجه حرارت به آهستگی ولی پیوستهکاهش یافته است. 

تابش فسیلی یکنواخت

پس ازپنزیاسو ویلسون ، دانشمندانفیزیک نجومی ، با پشتکار بسیار به مطالعهتابش فسیلی پرداختند. رادیو تلسکوبهای سراسر جهان تجهیز شدند. این اشعه کیهانی درهمه جا حاضر و در همه جا یکسان بود. حرارت آن در تمام پهنه عالم همان 3 درجه کلوینبود. تئوری بیگ بنگ از نخستین آزمایش سربلند بیرون آمده بود و پیدایش کاینات ازتخیل به حقیقت بدل می‌شد. معلوم می‌شد که واقعا عالم ، هستی خود را بصورت مرحله‌ایگرم و متراکم آغاز کرده است و سرشار از ایناشعهبوده است. دانه‌های این تابش فسیلی هماکنون نیز سراسر عالم ما را پر کرده‌اند و در برابر هر خردهمادهیکمیلیارد از این دانه‌ها وجود دارد. لیکن قدرت و نیروی دانه ها چنان اندک است کهکمتر از جرم یک هزارم مجموعانرژی کائناترا تشکیل می‌دهند. 

تابش فسیلی پس از انفجار بزرگ

در نخستین لحظه‌های پیدایش کاینات ، نور برآن مسلط بوده است. در فاصله میان یک ثانیه و سیصد هزار سال پس از انفجار اولیه ،درجه حرارت و غلظت چنان بالا بوده است که هیچ بنیادی ازکهکشانوستارهو حتیاتمنمی‌توانسته‌اند، وجودداشته باشند. فقط حاکمیت با نور بود. این نور گرم و نیروزا بود، بطوری که حرارت آندر سیصد هزار سالگی کائنات ، ده هزار کلوین بوده است.

به گمان گاموف این نورهنوز هم به ما می‌رسد، با این تفاوت که بسیار سرد شده است. تابش فسیلی برای رسیدنبهراهشیری، 15میلیارد سال در راه بوده است. لذا انرژی و نیروی آن چنان کاهش یافتهکه فقط بارادیوتلسکوپجذب می‌شود. این نور از کهنسال ترین فوتونهای موجود تشکیل یافته است.

ماده در کیهان

دید کلی

• آیا مهتاب را در شب دیده‌اید؟

• آیا ستاره‌ها قابل شمارش هستند؟

• آیا می‌دانید عمر ستاره‌ها چقدر است؟

• کهکشانهاچگونه بوجود آمده‌اند؟

کهکشانها

در شبهای بدون مهتاب منظره واضحی از نوار ابری شکلراهشیریرا مشاهده می‌نمائیم. این کهکشان ماست و حاوی نه تنها خوشه دماغی از شهابیبلکه تعداد بی‌شماریستارهاست کهبصورت برآوردهای اخیر تعداد ستارگان 200 میلیون است. پرتوی نور با سرعت 300.000کیلومتر در ثانیه ، طول کهکشان را در مدت 100.000 سال می‌پیماید. کهکشان ما بااندازه شگفت انگیزش ، تنها یکی از جزایر ستاره‌ای بی شمار را در جهان تشکیلمی‌دهد.

این کهکشان دارای همراهانی است که بزرگترین آنهاابرهای ماژلانی بزرگ و کوچکمی‌باشند. که بههمراه کهکشان به هر یک مرکز ثقل مشترک می‌چرخند مجموعه کهکشان ، ابرهای ماژلانی وهمچنین چندمنظومهستاره‌ایکه شاملسحابی زن به زنجیر بستهنیز می‌گردد. گروهمحلی کهکشانها نامیده می‌شوند. 

 

ابرکهکشان

دوربینهای نجومی پیشرفتهودوربینهای نجومی رادیوییو سایر وسایلمطالعات نجومی می‌توانند منطقه عظیمی را مورد برسی قرار دهند که شعاع آن بین 10 تا 12 سالنوریاست. چنین وسعتی بیلیونها کهکشان را بوجود آورده‌اند ابرکهکشان (فراکهکشان) می‌باشد در بر می‌گیرد. 

قیاس جهان نجومی با جهان مادی

علم در ضمن مطالعه دنیای مادی فوق العادهمتنوع به تشخیص اجسام پدیده‌ها ، ارتباطات و برهمکنشها می‌پردازد و همچنین در یکمقیاس وسیعتر مفاهیم دنیای نجومی را از تمام مفاهیم دنیای مادی جدا می‌سازد. آگادیسین پیوتر فدرسیف (Pyoter Fedoseyev) فیلسوف پیشگام

نویسنده : مدیر سایت